NIDV presenteert F-35 tijdens Luchtmachtdagen

door Riekelt Pasterkamp (TekstPast)

Tijdens de komende Luchtmachtdagen op vliegbasis Volkel is de eerste Nederlandse F-35 te zien. Maar dan wel zeven keer zo klein.

De F-35 Lightning II is geland. In de huiskamer van Jolmer Tilstra (35) in het Friese Franeker. Het model is 2,25 meter lang, ruim 1,5 meter breed en heeft een hoogte van 60 centimeter. Alles van de echte F-35 is in detail nagemaakt, inclusief de cockpit waarin een Nederlandse vlieger zit. “Zonder piloot ziet het er natuurlijk niet uit”, zegt Tilstra. Welke naam- en squadronbadge hij op de vliegersoverall zet houdt hij nog even voor zich.

De F-35 van Jolmer Tilstra is een zeven keer kleinere versie van het eerste testtoestel dat Nederland kocht. Het is een zogenaamde F-35A, de Conventional Take Off and Landing-variant, een van de drie varianten die de Amerikaanse vliegtuigbouwer Lockheed Martin produceert.

Tilstra zegt de F-35 zo goed mogelijk te hebben nagebouwd. “Niet eenvoudig, omdat veel gedetailleerde informatie niet voorhanden is. Maar door veel foto’s en video’s te analyseren en met behulp van diverse websites en een kit uit China is het ons toch gelukt.” Aan boord van het toestel is een heuse straalmotor, een turbine met 40 paardenkrachten bij 120.000 toeren, die het 14 kilo zware model op een top van ruim 300 kilometer per uur brengt.

Speelgoed

Tijdens de Luchtmachtdagen op 14 en 15 juni in Volkel is het model van de F-35 voor het eerst in het openbaar te zien, in de stand van de Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV). Tilstra rekent op veel bekijks. Hij zal met het model taxiën, maar niet vliegen. Dat gebeurt op een nog vast te stellen moment vanaf vliegbasis Leeuwarden. “Dit is geen speelgoed meer, dus als je er mee de lucht in gaat moet je aan allerlei regels voldoen. Weet wel: als hij eenmaal vliegt zie je het verschil met de echte F-35 niet.”

Hoe komt iemand erbij om een model van een gloednieuw gevechtsvliegtuig in schaal 1 op 7 na te maken? “Militaire luchtvaart heeft me altijd enorm geïnteresseerd”, zegt Tilstra die een eigen ict-bedrijf heeft. Toen hij in 2006 bij een modelvliegvereniging in Leeuwarden een straalmotor aangedreven model van de F-16 zag vliegen, was hij verkocht. “Dat wilde ik ook. Ik kon een straalmotor kopen zonder vliegtuig. Die heb ik er toen omheen gebouwd. Ik ben een ontzettende Pietje Precies, dus het moest allemaal exact kloppen.” Met dit vliegtuig maakte de Fries 120 vluchten.

Toen de F-35 nog Joint Strike Fighter heette, was het toestel vaak negatief in het nieuws. Hij zou te groot, te luidruchtig en te duur zijn. Onterecht, vindt Tilstra. “Hoe meer informatie ik over de F-35 verzamelde, hoe enthousiaster ik werd.” Om goodwill te kweken besloot hij het toestel na te maken. Bij de bouw kreeg hij hulp van zijn vriend Peter Coers uit Sneek. Een Chinese kit diende als uitgangspunt. “De bouw vroeg een paar honderd uur, veel energie en heel veel koffie”, lacht Tilstra.

Autisme

De Friese luchtvaartenthousiast kan uren praten over de vorm van de romp, de air-intake, de interne wapenopslag en het voortstuwingsvermogen van de F-35. “Noem het een lichte vorm van autisme. Als ik me ergens in vast bijt, wil ik het ook goed doen. Door te volharden in het zoeken en vragen, bereik je uiteindelijk je doel. Hoewel ik nooit in de Verenigde Staten ben geweest, de echte F-35 nooit heb gezien en nooit met mensen van Lockheed Martin heb gesproken, is het me denk ik aardig gelukt om het toestel na te maken.”

Het model is opgebouwd uit drie hoofdsystemen: het elektrische systeem (waaronder de accu’s), het brandstofsysteem en het pneumatisch systeem voor de aansturing van het landingsgestel. Aan een echte F-35 hangt een prijskaartje van ongeveer 65 miljoen euro. Wat kost het model van Tilstra? “Straks hangt er voor de waarde van een leuke boodschappenauto in de lucht. Maar hij is niet te koop.”

Voor de Fries is het geen vraag welk toestel de F-16 van de Koninklijke Luchtmacht moet opvolgen. “De F-35 is de meest logische keuze. Het is een Amerikaanse vijfde generatie gevechtsvliegtuig dat mogelijkheden biedt voor de toekomst. Het is onterecht dat het toestel vaak wordt afgebrand. Dit grote project verdient waardering. Als critici de techniek van het systeem zouden uitdiepen zoals ik dat heb gedaan, was er veel meer enthousiasme.”

www.f35model.nl